Foto: NS uitvoering als gereedschapwagen bij de stoomkraan in de lichtgrijze dienstwagenkleur (van 1931 tot ca 1942 hiervoor gebruikt).
Meer foto's van andere uitvoeringen volgen binnenkort.
Foto: NS uitvoering als gereedschapwagen bij de stoomkraan in de lichtgrijze
dienstwagenkleur (van 1931 tot ca 1942 hiervoor gebruikt).
Meer foto's van andere uitvoeringen volgen binnenkort.
Deze serie wagens behoorde tot de eerste drieassige bagagewagens van de SS.
Het was een wat langere variant van de eerder gebouwde tweeassige bagagewagens
(zie onze bouwset M-220). Er werden 50 wagens gebouwd van 1878 t.m. 1881.
Ze waren oorspronkelijk gebouwd voor sneltreinen maar zakte rond 1900 terug naar
stoptreinen.
Deze treinen (treinstellen genaamd) hadden vaste samenstellingen gedurende de
looptijd van de zomer- of winter dienstregeling en daarbij moest de bagagewagen
steeds met de zijde van de conducteursruimte aan de tender zijn gekoppeld zodat
de hoofdconducteur zicht had over zowel de loc als trein. Bij eventuele gebreken
moest hij direct de machinist waarschuwen door te middel van een touw dat aan
een bel op de locomotief of tender was verbonden. De kopzijde was daarom
voorzien van ruiten en spiegelkasten waarin letterlijk spiegels waren geplaatst.
Vanuit zijn zitplaats was het zo mogelijk naar voren en achteren de trein te
bewaken.
Als de route inhield dat er kop gemaakt moest worden (loc naar de andere kant
van de trein), dan moest ook de bagagewagen mee worden gerangeerd. Deze moest
dan ook op de draaischijf worden gedraaid wat in de praktijk vaak teveel tijd
zou kosten. In die gevallen liepen er meestal twee bagagewagens, aan ieder eind
één, met name bij pendeltreinen.
De hierna gebouwde bagagewagens kregen voortaan een hoge zitplaats voor de
conducteur zodat deze in beide richtingen over de trein kon kijken vanuit het
midden van de wagen. Daarmee hoefde deze niet langer gedraaid te worden.
Rond 1915 waren er vele nieuwe bagagewagens indienst gesteld en verdwenen de
oudste naar de goederendienst. Inmiddels was de hoofdconducteur niet meer
verantwoordelijk voor het bewaken van de seinen enz. maar moest hij wel zicht
kunnen houden over de trein indien nodig. De kleine spiegelkasten op de zijkant
werden verwijderd en naast de deur, precies naast de zitplaats, kwamen wat
grotere kasten met aan twee zijdes een ruit. In de hoge kast op het dak werden
de spiegels verwijderd, deze had geen functie meer.
Lang niet alle wagens zijn van deze nieuwe uitzicht kasten voorzien, beide
wagens voor de stoomkraan in ieder geval niet.
Rond 1930 waren de wagens inmiddels flink op leeftijd maar konden nog niet
worden gemist. Ze kregen in 1932 nog een gascomfort. Een jaar later kregen ze
ook een kolenkachel want veel goederen locomotieven hadden geen aansluiting voor
de stoomverwarming die daardoor niet werkte. Op het dak van de hoge spiegelkast
kwam daarvoor een T-model schoorsteen.
Versleten exemplaren werden daarna afgevoerd zodra ze aan een grote revisie toe
waren en de herstelkosten te hoog werden.
Enkele werden bij afkeur voor dagelijkse dienst aangewezen om nog als
dienstwagen te worden gebruikt. De D 3025 werd in Bilthoven geplaatst als
terreinwagen voor van Gend en Loos, D 3049 werd in 1931 aangewezen om dienst te
gaan doen als gereedschapswagen bij één van beide stoomkranen uit 1929. Een jaar
later kwam NS D 3043 bij de andere kraan NS 356. Ze vervingen twee oude gesloten
wagens die al snel niet groot genoeg bleken te zijn voor alle hulpmaterialen.
Rond 1942 zijn beide vervangen door ander gebruikt materieel.
Wijzigingen:
1883: Gasverlichting aanbrengen i.p.v. olielampen
1910: Persgas verlichting aanbrengen (ander model luchter)
1915: Inrichten voor goederentreinen, aanpassen spiegelkasten / zij uitkijk
1922: Laag gelegen luchtslangen aanbrengen, lage sluitseinijzers volgens RIC
aanbrengen
1923: Lijnogen op dak vervallen
1926: Trap met handgrepen op kop vervallen
1932: Aanbrengen gasformuis (enkele pit brander)
1933: Kachel aanbrengen
Deze complete bouwset bestaat vrijwel geheel uit messing etswerk. Ook alle
handgrepen enz. zijn meegeleverd als etswerk. Voorzien van messing aspotten,
buffers en ventilatoren, opschriften.
De handleiding
is binnenkort beschikbaar zodra de modellen in NS / SS uitvoering gebouwd en
gefotografeerd zijn.
Dan volgen ook extra foto's op deze pagina!