Foto: SS versie met remhuis, het model is met- en zonder remhuis om te bouwen.
Klik hier voor het "Geheugen van Nederland" en deze voorbeeld foto.
En
Klik hier voor het "Geheugen van Nederland" voor dezelfde wagen zonder remhuis.
Het origineel
Dit model van de korte stalen kolenwagens van de Staatsspoorwegen is gebouwd
in 1911 volgens een standaard Duitse tekening van de KPEV type Omk(u). In
Duitsland was het de tweede serie van dit model, eerdere wagens hadden een
plaatijzeren half open remhuisje. De SS wagens waren gedeeltelijk van schroefrem
voorzien en hadden openklapbare kopschotten (niet de zijde bij het remhuis)
zodat ze op een kolentip over de kop leeggestort konden worden.
Ze hadden een draagvermogen van 15 ton. Doordat de wanden hoog waren ten
opzichte van houten 15 tons kolenwagens konden ze veel gewicht op een korte
lengte laden. De eerdere houten wagens werden lager gehouden om overbelading te
voorkomen waartoe het onderstel indertijd nog niet geschikt was. Het voordeel
van meer tonnen per meter wagenlengte laden betekende een kortere trein- en
opstellengte van de toch al erg lange kolentreinen.
Met de komst van de zwaar gebouwde nieuwe 20 tons houten kolenwagens type GTM
enkele jaren later werd een gelijke verhouding in tonnen per meter wagenlengte
bereikt.
Bij NS zijn deze kleine stalen kolenwagens verder niet gewijzigd. Wel hadden
ze flink te lijden onder het kolenvervoer. In tegenstelling tot een houten wagen
konden de stalen zijwanden niet eenvoudig worden vervangen zonder de wagen bijna
geheel uit elkaar te halen. Mogelijk was dit de reden om niet verder te gaan met
de bouw van stalen wagens of de aanschafkosten waren te hoog. Zeker nadat
de staalprijs in de 1e wereldoorlog steeg.
De kolenbelading verliep door nieuwe losinstallaties steeds vaker via grote
stortkokers en grijpers met veel deuken tot gevolg. De laatste wagens eind jaren
'50 zagen er dan ook vaak opgelapt uit met ingezette stukken plaatwerk enz. Het
oorspronkelijke trapezium profiel ter versterking van de zijwanden was soms
nauwelijks meer herkenbaar. Met de komst van de nieuwe stalen NS kolenwagens
type GTU vanaf begin jaren '50 raakte deze vrij kleine wagens snel overbodig en
zijn ze afgevoerd.
Het model:
Fleischmann heeft al vele jaren dit model in het assortiment en ook al enkele
keren als NS wagen uitgebracht. Helaas zijn de opschriften tot op heden geen
enkele keer correct uitgevoerd. Het meest recente model mist links onder op de
wand het zwart geschilderd vlak voor de plakbriefjes en het gaasrooster voor de
plakbriefjes is in wit op de wagen gedrukt. Dit rooster was zwart, net als het
vlak waarop het was geplaatst, weglaten valt dan minder op dan wit erop
aanbrengen. Echter, deze versie (uitvoering 1943-1954) is door het vlak alsnog
zwart te schilderen nog goed aan te passen. Eerdere versies wijken veel meer af.
Aangezien er best meerdere wagens van dit type in een trein passen en de versie
met opschriften zoals ze werden aangebracht tussen 1924 en 1943 nog niet is
uitgebracht kunt u met de ombouwset zelf verschillende modellen en nummers naar
een NS model aanpassen.
De opschriftenset is geschikt voor 1 wagen en bevat verschillende nummers voor
zowel de versie met- als zonder remhuis.
Verbeteren model: Met een paar kleine aanpassingen wordt dit model net wat
fraaier. Boven de beide deuren behoort de bovenzijde dunner te zijn. Van boven
bezien loopt de ca 1mm brede strip bovenop de wand helemaal door. Dat was bij de
deuren niet het geval, een beetje wegvijlen is zo gedaan. Afhankelijk van uw
versie kunt u de dikke moderne buffers vervangen door korfbuffers zoals het
afgebeelde model. Daarbij horen echter altijd schijfwielen. De Nederlandse
wagens hebben geen spaakwielen gehad.
Mocht u een ouder model verbouwen (bv een oud Trix model enz) dan kan deze vaak
wat extra details gebruiken zoals sluitseinijzers, losse treeplanken enz. Vaak
zijn deze oude wagens ook niet voorzien van NEM kortkoppelschacht. In dat geval
kan een setje art. 555 uitkomst bieden. Hierop vind u alle noodzakelijke
onderdelen voor deze ombouw.
Foto: Een Fleischmann model met de juiste buffers maar met spaakwielen.